24/8 Ο ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ
Η Θριαμβεύουσα Εκκλησία του Χριστού έχει να επιδείξει πλήθος Μαρτύρων, από κάθε εποχή. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, οι Τούρκοι δουλεύουν μεθοδευμένα και πιέζουν
το λαό του Θεού, ν' αλλαξοπιστήσει. Πολλοί υποκύπτουν. Χωριά ολόκληρα αρνούνται το Χριστό και προσκυνούν τον Μωάμεθ. Εκείνη τη δύσκολη την ώρα, στέκεται φλογερός εμψυχωτής, άγρυπνος συμπαραστάτης, αληθινός στυλοβάτης, ο ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ, Ο ΑΙΤΩΛΟΣ.
Μια μορφή φωτοφόρα και ηρωϊκή, γεμάτη φλόγα και ιεραποστολικό ζήλο, εμπνέει και καθοδηγεί, φωτίζει και μεταστρέφει. Πατρίδα του είναι ένα απλοϊκό χωριό της Ακαρνανίας. Εκεί παίρνει τις νουθεσίες απ' τους ευσεβείς γονείς του και μαθαίνει τα πρώτα γράμματα. Εικοσάχρονο παλληκάρι, φεύγει για σπουδές στο Άγιον Όρος, όπου μαθητεύει, κοντά στον περίφημο Διδάσκαλο, Ευγένιο Βούλγαρι. Η ψυχή του πυρακτώνεται από ένθεο ζήλο. Γίνεται μοναχός και ζει με συνέπεια και ενθουσιασμό τη μοναχική πολιτεία. Νηστεύει και προσεύχεται, μελετά κι απολαμβάνει υψηλές πτήσεις.
Όμως, η καρδιά του Αγίου Κοσμά δεν είναι πλασμένη μόνο για το Θαβώρ. Φλέγεται από την επιθυμία να δώσει το παρόν στο προσκλητήριο του σκλαβωμένου Γένους. Υποφέρει στη σκέψη, ότι χάνονται ψυχές, εξαγορασμένες με το Τίμιο Αίμα του Χριστού. Θέλει, ποθεί, να βρεθεί δίπλα τους, να κρατήσει το σταυρό τους, να ενισύυσει την πίστη τους, να στηρίξει την ελπίδα τους, να ενθαρρύνει τον πατριωτισμό τους, να γίνει συμπορευτής, συμπαραστάτης και συμπολεμιστής στο πεδίο της μάχης. Αισθάνεται έντονα τη μηδαμινότητά του, αλλά αναχωρεί από το Άγιον Όρος. Παίρνει την ευλογία του Πατριάρχη Κων/λεως κι αρχίζει τα ιεραποστολικά του ταξίδια. Οργώνει κυριολεκτικά ολόκληρη την Ελλάδα, με τέσσερες ιεραποστολικές περιοδείες και επεκτείνεται στα Βαλκάνια. Κηρύττει ακούραστα, με φλόγα κι ενθουσιασμό, κάτω από τη σκιά του Σταυρού, που σε κάθε τόπο υψώνει.Τα κηρύγματα του στηρίζουν τους κλονισμένους, επαναφέρουν τους πλανεμένους, οδηγούν σε μετάνοια τους αμαρτωλούς. Ληστές ημερεύει, ασεβείς φρονηματίζει, ελεήμονες αναδεικνύει, αμαρτωλούς σώζει, αγροίκους διορθώνει, σε λιτότητα προτρέπει τον λαό. Ανασυγκροτεί την παιδεία και ιδρύει ελληνικά σχολεία. Γίνεται εθνεγέρτης και μεταλαμπαδευτής της ιδέας της λευτεριάς. Η δράση του πολυδιάστατη και πολύπλευρη. Η καρποφορία του έργου του εμφανής και πλούσια. Γι' αυτό και δημιουργεί εχθρούς πολυποίκιλους.
Συκοφαντείται στον πασά Βεράτιο. Η διαταγή είναι καταδικαστική κι αμετάκλητη. Ο Άγιος Κοσμάς, τη δέχεται με θερμές ευχαριστίες στο Θεό, που τον αξιώνει να σφραγίσει το έργο του με το μαρτύριο.Στις 24 Αυγούστου, 1779, τον κρεμούν σ' ένα δένδρο, κοντά στον Αώο ποταμό. Η αγία ψυχή του, φτερουγίζει μπροστά στο θρόνο του Θεού, για να δεχθεί το στεφάνι του ισαποστόλου και ιερομάρτυρος.
Η Ορθοδοξία τον ανακήρυξε Άγιο, για την πολύτιμη ιεραποστολική του δράση και το μαρτύριο.
Η Πατρίδα μας τον κατατάσσει στους εθνεγέρτες, για την ανεκτίμητη προσφορά του στο σκλαβωμένο Γένος.-
